ارزیابی هیستوپاتولوژیکی عصاره هیدروالکلی‌کبر (Capparis spinosa) برترمیم زخم-دهانی موش‌ سفید زمایشگاهی

سابقه و هدف: عوامل بسیار زیادی در سرعت و چگونگی روند ترمیم زخم موثرند. از اهداف علوم پزشکی، ترمیم زخم در زمان کوتاه با کاهش عوارض جانبی است؛ ازآنجائیکه تاثیر و مکانیسم عملکرد کبر بر ترمیم زخم دهانی شناخته شده نیست لذا در تحقیق حاضر برای اولین بار اثر عصاره هیدروالکلی این گیاه در ترمیم زخم دهانی موش بررسی شده است. مواد و روش­ها: در این مطالعه تجربی 36 سر موش نر از نژاد ویستار، در محدوده وزنی 200-150 گرم مورد استفاده قرار گرفته است که  شامل 6 گروه بوده و به دو گروه مستقل 5 و10 روز تفکیک شده و هر دسته شامل 3 گروه با دوزmg/kg  200، mg/kg 300 و با آب مقطر می باشد. بعد از بیهوش کردن زخمی در سمت راست زبان ایجاد شد و پس از کشتن موشها بررسی هیستوپاتولوژی، مورفومتری و ایمونوهیستوشیمی صورت گرفت. یافته ­ها: در بررسی ضخامت اپی­تلیوم در گروه­های 5 روزه تیمار با کبر mg/kg 200و 300 تفاوت معنی­داری مشاهده نشد اما میانگین ضخامت پاپیلا و آستر مخاط نسبت به گروه کنترل به ترتیب بیشتر وکمتر بود (0/001>p). میانگین تعداد عروق خونی و ماست­سل 5 روز به ترتیب در گروه اول و دوم (2/3±5/3، 2/6±7/5) و (7/5±26/5، 4/4±14/9) بود (0/001>p). در حالیکه نتایج معنی­ داری از بررسی ائوزینوفیلها بدست نیامد. در بیان نیتریک اکسید سنتتاز (INOS=Nitric oxide synthases) اختلاف معنی­داری بین گروه اول 5 روز و کنترل مشاهده شد 0/01.p= درگروه­های ده روز هیچ اختلاف معنی­داری بدست نیامد. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که عصاره­کبر با افزایش ضخامت پاپیلای اپی­تلیوم، کاهش ضخامت آستر مخاط، افزایش تعداد عروق خونی، افزایش تعداد ماست­سل و کاهش بیان INOS می­تواند در ترمیم زخم دهانی موش آزمایشگاهی نقش داشته باشد.